#132: Mình học được gì sau một tuần làm việc với 2 directors từ sáng tới tối?
Bơ phờ cố lết dậy viết rồi ngủ tiếp
Chào buổi tối!
Bạn khoẻ không? Cuộc sống có gì mới mẻ không?
Mình vừa trở về Sing sau 1 tuần (thiếu ngủ) công tác. Lần này mình được về TP.HCM. Mặc dù được ở khách sạn xịn, nhưng mà mình chỉ ăn buffet sáng có đúng 1 bữa. Còn lại toàn bắt xe đi ăn ngoài hoặc order đồ ăn tới: bún riêu, phở, bún chả, bánh mì, bún bò huế. Urrrrr nó đã 🥹 Cũng đã tranh thủ đá được cà phê từ GUTA, Cộng cho tới 3 O’clock và cả Phê La 🥹
Nếu như chúng ta đi uống cafe, và bạn hỏi tuần này mình đã học được gì, thì đây là câu trả lời của mình:
Tuần vừa rồi mình về Việt Nam công tác. Đoàn có 7 người, trong đó có 2 directors - người chỉ đứng 4 bậc dưới CEO. Mà bạn biết đấy, để lên được vị trí này của một công ty có hơn 70k nhân viên cũng không phải dạng vừa. Thế nên bên cạnh những mục tiêu về công việc mình cần đạt được trong chuyến đi, mình không quên thêm một đầu mục: "Tìm hiểu xem 2 directors có điểm gì chung, và điểm đó sẽ khác gì so với những người còn lại"
(Nói đúng hơn thì mục tiêu của mình là tìm ra công thức để đưa họ thành director. Nhưng rõ ràng là có quá nhiều biến số trong hành trình sự nghiệp của họ. Thế nên mình cố gắng tìm một cái gì đó thuộc về bản chất, tính cách, của 2 người đó, và bằng cách so sánh với những người khác trong đoàn, mình có thể tăng sự tự tin khi kết luận rằng điều đó có ảnh hưởng lớn tới sự nghiệp)
Sau 5 ngày liên tục làm việc, trò chuyện, ăn uống cùng nhau, cuối cùng mình đã nhận ra.
Điểm khác biệt lớn nhất giữa các directors và những người còn lại: họ biết rõ mình muốn gì, và họ thay đổi ngay khi cần thiết.
Chuyến đi lần này là một chuyến đi khảo sát thị trường, để tìm hiểu những nhu cầu và nỗi đau của người dùng cuối. Tất nhiên, trước khi thực hiện khảo sát, phía bên mình đã phải lên hết bộ câu hỏi, lựa chọn đối tượng tham gia, địa điểm, thời gian rất chi tiết.
Thế nhưng, chỉ sau ngày đầu tiên, 2 directors đã nhận ra rằng một số câu hỏi là không cần thiết/ thực tế. Ngay buổi sáng ngày thứ hai, họ ngồi trên xe vừa brainstorm vừa mở laptop ra sửa luôn. Đến giữa ngày thứ hai, sau khi thử nghiệm câu hỏi mới với một vài người, họ lại đổi một lần nữa trong giờ ăn trưa. Hết ngày thứ hai, bộ câu hỏi cũng như flow hỏi đã gần như thay đổi hoàn toàn.
Và đó không phải lần cuối. Agenda câu hỏi được sửa đổi và cải thiện gần như mỗi ngày để sao cho người được phỏng vấn đưa ra được câu trả lời chất lượng nhất. Các directors khi thấy có vấn đề gì là feedback cực kì quyết liệt (và có đôi lúc hơi gay gắt) cho phía đơn vị tổ chức khảo sát, và yêu cầu người dịch và người điều tiết buổi khảo sát phải thay đổi ngay lập tức.
Mình nhớ đến ngày thứ 3, khi hai người directors cảm thấy người điều tiết làm việc chưa tốt, họ trực tiếp tham gia vào buổi phỏng vấn luôn (trước đó họ sẽ ngồi một phòng khác có gương một chiều để quan sát). Khi thấy người dịch có chất lượng không tốt, họ yêu cầu thay đổi ngay. Câu hỏi nào đã nhận được đủ insight, họ bỏ qua hết. Thậm chí, khi tò mò về một cái gì đó, họ, ngay trong tuần, vẽ ra một bản thiết kế mới, để mang tới hỏi người dùng.
Mình nhận ra là, nhìn thấy vấn đề được như họ thì không khó. Mình cũng nhận ra được tất cả vấn đề kể trên, cùng lúc với 2 director luôn (😎). Tuy nhiên, cái thực sự khó là đưa ra được giải pháp nhanh, quyết đoán, dữ dội như thế. Vào những lúc này, các directors khác biệt hẳn so với những người khác vì họ liên tục nhắc tới không chỉ mục tiêu của bộ câu hỏi, mục tiêu của chuyến khảo sát này, mà mục tiêu của team họ và của doanh nghiệp. Họ liên tục dùng những mục tiêu này để định hướng hoặc ưu tiên giải pháp mới sao cho phù hợp. Sau một tuần làm việc, hai director thu thập được nhiều hơn những gì họ đã lên kế hoạch, và thậm chí đã lên xong kế hoạch cho chuyến đi thực tế tiếp theo (!)
Hai cái sự này, sự hiểu rõ mình muốn gì, và sự thay đổi cấp tốc, không chỉ thể hiện qua cách họ làm việc, mà cả trong cách họ sống nữa. Trong bữa ăn, mình nghe rất nhiều câu chuyện về việc họ đưa ra quyết định và thay đổi quyết định đó nhanh tới mức nào. Mình nhớ anh PM director từng kể là 3 ngày trước khi anh ấy chuyển tới Ấn Độ để công tác với thời hạn 5 năm, anh quyết định chuyển sang Brazil trong sự ngỡ ngàng và có phần thất vọng của gia đình (vì bố anh muốn anh cưới một cô vợ Ấn :v). Chị Research Director thì thay đổi địa điểm sống liên tục, khi thì để đảm bảo vấn đề sức khoẻ, khi thì cho công việc, khi thì để nuôi dạy con tốt hơn...
Ngày cuối cùng của chuyến đi, mình chuyển sang một nhóm khác không có directors và có thể thấy rõ sự khác biệt. Người kia (một người trong đoàn), chỉ biết đi theo đúng một flow câu hỏi từ đầu đến cuối, khi nhìn hay nghe thấy thông tin gì thú vị cũng không follow up để tìm hiểu thêm. Khi mình ngỏ ý thay đổi một chút thì nhận được câu trả lời là: "Vì kế hoạch là như thế".......
Phong cách của 2 directors làm mình nhớ đến Leadership Principle số 9 của Amazon: Bias for Action
Speed matters in business. Many decisions and actions are reversible and do not need extensive study. We value calculated risk taking.
Principle này cũng được Slack áp dụng rất triệt để, khi họ phân loại các quyết định thành "One-way door" và "Two-way door":
One-way doors: These are decisions that are much harder to reverse. “These have long-term repercussions and are hard to de-risk,” says Weiss. For example, changing the name of a core product. Once product leaders identify an upcoming decision as a one-way door, Weiss encourages giving yourself enough time to work through what the biggest risks are ahead of time, so you can be more judicious.
Cái "urge to take action" (chẳng biết dịch sao 🤷♂️) mình nghĩ không phải cứ muốn là có, và cũng không nhiều người có. Mình cũng chưa biết rèn luyện thế nào để có được. Nhưng chắc chắn nó sẽ là cái mình để ý và tìm cách trả lời trong thời gian sắp tới. Có lẽ mình sẽ thử hành động trước khi có tính cách như vậy coi sao ;)
Life updates
Mình xin chân thành gửi lời cảm ơn tới các bạn đọc yêu quý của mình và Tùng, đã không ngại gấp gáp xa xôi đến dự buổi Meet & Greet của tụi mình ở Sài Gòn vào ngày 25/9 vừa qua. Có hai cái ước của hai anh em tụi mình sau buổi này: thời lượng lâu hơn, và tổ chức quy củ hơn. Cái này phần nhiều là do mình, báo Tùng hơi gấp nên không xoay kịp. Dù gì thì, cũng phải cảm ơn (sức ảnh hưởng của) Tùng, vì đã có thể kéo 50 con người tới dự buổi này trong thời gian ngắn như thế.
Điều mình thấy vui nhất thực ra không phải con số 50 này. Mà là lúc tụi mình để thời gian cho mọi người networking, mình để ý có rất nhiều nhóm nhỏ được tạo nên, quen có, mới có, mà nhiều là các bạn chưa quen nhau bao giờ bắt đầu nói chuyện với nhau. Mình rất vui vì chỉ qua con chữ mà mình và Tùng có thể làm được điều này. Hi vọng nhiều tình bạn mới sẽ nở hoa.
2, hoặc có lẽ sẽ là 3 tuần tới, Many One Percents sẽ không có bài mới. Mình biết, nếu nhìn vào tần suất mình đăng bài gần đây thì cái update này cũng không mới mẻ cho lắm =)) Cơ mà dù gì thì cũng muốn update vì biết đâu (hi vọng thế) là có mấy bạn vẫn ngóng newsletter mỗi tối Chủ Nhật. Mình sẽ có hai chuyến đi, một cá nhân, một công tác, ở hai múi giờ mới toanh. Hẹn gặp lại bạn ở số tiếppp theo sau hai chuyến đi này nhé!
Cảm ơn bạn đã dành thời gian đọc thư. Đừng ngại chia sẻ lá thư này tới bạn bè nếu bạn thấy nó hữu ích 🫸 ❤️❤️❤️
Như thường lệ, đừng quên reply newsletter này nếu như bạn đã học được một điều gì đó mới, hay có một suy nghĩ nào đó đến từ lá thư này. Mình sẽ rất vui đó.
(*๑˘◡˘)
Chúc bạn một buổi tối vui vẻ và một tuần mới năng suất!
Thân,
Tuấn Mon
—
PS: Có thể bạn đã biết, trong suốt 2 năm vừa qua mình và Akwaaba Tung có tổ chức một khoá học blogging có tên Writing On The Net. Tới nay, tụi mình đã chia sẻ các hệ thống, tư duy và kĩ năng viết online tới hơn 400 học viên. Sắp tới vào tháng 10 sẽ là khoá cuối cùng tụi mình tổ chức, trước khi tụi mình đóng lớp để chuẩn bị cho các dự án cá nhân tiếp theo. Nếu bạn từng lưỡng lự tham gia, hay hơi hơi có hứng thú, đây là cơ hội cuối cùng để bạn tìm hiểu thêm và đăng ký học nhé.
❤︎
Mình từng được nhờ làm phiên dịch cho một tuần làm khảo sát cho luận án tốt nghiệp của bạn mình về nhân học, dân tộc học tại Việt Nam. Thì mình cũng nhận thấy nhu cầu cấp thiết của việc thay đổi và phù hợp hoá nội dụng bộ câu hỏi khảo sát đối với các đối tượng làm khảo sát tại hiện trường thực tế nó quan trọng như thế nào. Nhưng lúc đó mình cũng vì ngại can thiệp vào nội dung làm luận của bạn mình, nên dần dần sự cấn cấn với nội dung mình phải phiên dịch và truyền đạt lại khiến mình rất bức bối. Nên ngoài việc nhìn ra được vấn đề thì được làm việc chung với những người dám thay đổi để hướng tới kết quả cuối cùng cũng là một dạng trải nghiệm giúp cho mình có cơ hội quan sát để rút ra nhiều bài học.
Em tò mò không biết trong quá trình phát triển sản phẩm thì những loại decsion nào sẽ là one way door và những loại nào sẽ là two way ạ? Mong được anh chia sẻ thêm góc nhìn nha